برای بررسی نگرش انقلاب اسلامی خوب است به نگاه بنیانگذار این انقلاب مردمی به زنان بپردازیم. از نظر امام خمینی (ره) بزرگترین دستاورد این جریان مردمی تحول در بانوان ایرانی بودهاست. ایشان این تحول را بسیار بیشتر از مردان میدانند. به طوری که بیان میکنند اگر این جریان و تحولی که در بانوان پدید آمد، تنها نتیجه این نهضت بود، همین امر کافی بود برای این کشور. تا جایی که این ارزشمندی را چنین توصیف میکنند آنقدری که زنان محترم ما به اسلام خدمت کردند در این زمان بیشتر از مقداری است که مردها خدمت کردند. در کنار این امر که رهبر انقلاب اسلامی برای حضور زنان در این جریان سیاسی ارزش قائل هستند، آن را به نوعی حق و تکلیف میدانند و اظهار میکنند که خانمها حق دارند در سیاست دخالت کنند و تکلیفشان این است. امامخمینی در ابتدای پیروزی این جریان میفرمایند که اسلام زن را مثل مرد در همه شئون دخالت میدهد. این خرابهای که برای ما گذاشتهاند، باید به دست همه ملت ایران، چه مردان و چه زنان ساخته شود و در این برهه جدید زنان باید در سیاست اساسی مملکت دخالت کنند و هر موقع که اقتضا کند نهضت و قیام کنند. زنان حق رأی دارند، این مسائلی که ما برای زنان قائل هستیم از غرب بالاتر است. حق رأی دارند حق انتخاب دارند حق انتخاب شدن دارند.
تمامی سخنانی که در بخش قبلی آورده شد و گوشهای از نگرش ویژه و خاص امام خمینی به زنان بود، بسیار مهم است، چراکه همان طور که در جمله آخر آورده شد، این سخنان در برههای ایراد میشود که عرصه سیاست فضایی مردانه تصور میشود و زنان در غرب و شرق دنیا از سیاست کنار زده میشوند. امامخمینی با ارزش نهادن و بزرگداشت زنان به عنوان بخشی مهم از جامعه در کنار مردان، توجه جامعه و زنان را به یک مسئله مهم جلب میکنند. طبق بیان ایشان زنان باید با شرکت فعالانه خود در مسائل سیاسی پیروزی و سربلندی ملت ایران را تضمین کنند. به نظر ایشان زنان نهتنها کنار مردان که جلوتر از ایشان در این جریان نقش دارند و مشارکت اجتماعی و سیاسی از وظایف ملی و اسلامی هر دو جنس است.
اما آنچه در جریان بیانات ایشان به چشم میآید، تأکید ویژه بر فعالیت اجتماعی زنان پس از نقش مهم ایشان در مبارزات پس از انقلاب است. به نظر ایشان ضرورت حضور و فعالیت اجتماعی زنان در دوران استقرار و تثبیت جمهوری اسلامی بیش از پیش است (برعکس آنچه در انقلابهای فرانسه و انگلستان مشاهده میشد که زنان در عرصه قدرت و سیاست کنارزده شدند) هرچند که امروزه با گذشت دههها از نظریات ایشان شاید در عمل آنچه مدنظر ایشان و مقام معظم رهبری بوده است، محقق نشده است، اما در مقایسه با فضای ناامن اجتماعی دوران پهلوی که به نظر امام خمینی فضایی منحط برای اشتغال مردان و زنان بود، بعد از انقلاب ایشان از حضور عفیفانه زنان در جامعه حمایت میکنند و بیان میدارند که امروز باید خانمها وظایف اجتماعی و وظایف دینی خودشان را عمل کنند و عفت عمومی را حفظ کنند و روی آن عفت عمومی کارهای سیاسی و اجتماعی انجام دهند.
منابع در دفتر روزنامه موجود است.
پژوهشگر حوزه زنان و خانواده